تورم یک اصطلاح اقتصادی است که میزان افزایش مداوم قیمت کالاها و خدمات را در یک دوره توصیف میکند و آثار نامطلوب تورم در جامعه به وضوح دیده می شود.
این تورم بالا نشان دهنده اقتصادی دچار مشکلات فراوان است.
اما به هر حال تورم به دنبال خود ردپاهایی را به جا میگذارد که هر کدام از افراد جامعه به نوبه خودشان آنها را لمس میکنند.
اثرات تورم شکلهای مختلفی دارند. آثار نامطلوب تورم به دو دسته تقسیم میشود:
از بین رفتن سیگنال قیمتی در بازارها و ایجاد توهم پولی. در ادامه بیشتر به این موضوع میپردازیم.
اثرات نامطلوب تورم
۱. فرسایش قدرت خرید
اولین مورد از آثار نامطلوب تورم، فرسایش قدرت خرید است. اول از همه به بررسی اولین اثر مشهود که کاهش قدرت خرید باشد پرداختیم که بیش از هر اثر دیگری، افراد را با مشکل روبرو میکند. تورم در وهله اول کاهش قدرت خرید را به همراه دارد. وقتی تورم شدید باشد، متوجه میشویم که میزان قدرت خریدمان نسبت به روزها و ماههای قبل پایینتر آمده است.
به دلیل افزایش قیمتها بازوهای اقتصادی هر خانواده به مرور زمان ضعیفتر میشود و نمیتواند حجمی که باید را از سبد غذایی و دیگر اقلام ضروری بردارد. درست است که در اغلب موارد تورم ناشی از سیاستهای نامناسب و حتی نادرست اقتصادی است، اما گاهی نیز به دلیلی جدا از تصمیم گیری سیاستمداران و دولتها رخ میدهد.
گاهی متوجه تورم در قیمت اقلامی هستیم که عوامل دیگری دلیل آن هستند. به عنوان مثال قیمت برنج به این دلیل بالا رود که در سال گذشته در مناطق کشت خشکسالی یا سیل رخ داده است.
به همین دلیل هم کشت این محصول به اندازه نیاز کل بازار انجام نشده است و اکنون، میزان در دسترس آن بسیار کم است. در این شرایط چون عرضه از تقاضا کمتر شده است، قیمت بازاری بالا میرود. در نتیجه این اتفاقات این چنینی ممکن است تورم رخ دهد.
۲. تورم و اهمیت سرمایه گذاری
همان طور که گفتیم از جمله مهمترین آثار نامطلوب تورم این است که پول نقد در طول زمان ارزش خود را از دست میدهد. بنابراین در این وضعیت خیلی مهم است که پولتان کجا سرمایهگذاری میشود. به این ترتیب، ارزش زمانی پول یکی از مهمترین عواملی است که باید مورد توجه ما باشد.
به زبان ساده، به دلیل تورم یک میلیون تومان امروز با یک میلیون تومان سال آینده یا سالهای بعدی تفاوت دارد. متاسفانه سرمایه گذاری از نظر بسیاری از مردم این است که به عنوان مثال چند جفت کفش بیشتر یا چند کیسه برنج و چای و اقلام خوراکی بیشتر برای آیندهای که فکر میکنیم کالاها گرانتر میشوند، بخریم و در کنج خانه انبار کنیم.
به یاد داشته باشیم که باید سوار بر تورم شد و نه دنبال آن دوید. سرمایه گذاران سهام و صندوق های سرمایه گذاری به خوبی میدانند که با استفاده از توانمندیهای بازارهای سرمایه میتوانند پول نقد خود را در باارزشترین داراییهای ممکن قرار دهند تا از حجم فشار تورم در امان بمانند.
بنابراین مهمترین چیزی که در شرایط تورمی باید به آن توجه کنیم، شناخت موقعیتهای خوب سرمایهگذاری است تا از دسترنج و سرمایه سالها کار خود حفاظت کنیم.
۳. تورم، عامل به هم ریختن قیمتها
یکی دیگر از مهمترین آثار نامطلوب تورم این است که سیگنال قیمتی را به هم میزند. قیمت از این جهت اهمیت دارد که میگوید چه عاملی چقدر کمیاب است و به این ترتیب سازوکاری برای تخصیص کالاها در بازار ایجاد میشود.
در واقع قیمت انگیزه برای خرید کالاها و خدمات را تحت تاثیر قرار میدهد. وقتی تورم ایجاد میشود، قیمت همه کالاها بالا میرود. در نتیجه ممکن است مردم و فعالان بازار، این سیگنال را بگیرند که کالاها ممکن است کمیابتر شده باشند یا گرانتر از گذشته قابل خرید باشند. حتی شاید این موضوع برای پول درآوردن از سوی عدهای صورت گرفته باشد. در واقع افراد در این شرایط اوضاع را سختتر تحلیل میکنند. این شرایط بر کل اقتصاد یک کشور تاثیر سوء میگذارد.
توهم پولی چیست؟
گاهی هم تورم منجر به توهم پولی میشود. وقتی تورم رخ میدهد معمولا دستمزدها و قیمتها همزمان بالا رفتهاند هرچند ممکن است در برخی از کشورها دستمزدها کمتر از تورم رشد کرده باشند. نکتهای که شاید جالب باشد این است که وقتی تورم بالا باشد و در زمان به عقب نگاه کنیم، احساس میکنیم قیمتها بسیار گران شدهاند. این موضوع حتی اگر دستمزدمان هم به اندازه تورم بالا رفته باشد باز در ذهنمان شکل میگیرد.
مثلا اگر درآمد شما در مدت سه سال دو برابر شده باشد و تورم هم همین اندازه رشد کرده باشد، با این حال به نظرتان قیمت کالاها خیلی گران شده است و در این شرایط ممکن است کمتر خرید کنید. وقتی تورم پولی رخ میدهد که مردم تغییرات قیمت اسمی کالاها و خدمات را با تغییرات قیمت واقعی اشتباه بگیرند.
این در حالی است که هنگامی که جامعه در معرض آثار نامطلوب تورم قرار دارد، باید رفتاری عقلایی داشته باشیم و فقط به قیمتهای واقعی توجه کنیم. علاوه بر این موارد تورم معایب دیگری هم به همراه دارد که از آن جمله میتوان به بازتوزیع ثروت اشاره کرد.
10 دقیقه
